Miras paylaşımı

Miras hakkı kişiler için oldukça önemli bir haktır. Mülkiyet hakkını doğrudan ilgilendirmekle birlikte çoğunlukla sorunlar yaşanılan bir mesele olarak karşımıza çıkmaktadır.
Miras bırakanın ölümü ile bütün mirasçılar miras hakkına herhangi bir işlemde bulunmaksızın sahip olur. Ancak bu hakkın yerine getirilmesi ve paylaştırılması için birtakım hukuki adımların izlenmesi gerekmektedir.
Miras, bir kişinin ölümü durumunda geride bıraktığı tüm varlık ve borçlarının toplamıdır. Kişinin ölümü ile birlikte hayatta kalan yasal mirasçıları tarafından devralınacak olan varlıkları ve aynı zamanda ölen kişinin borçlarını içerir. Ölen kişinin toplam aktif ve pasiflerinin tümüdür.
Kimler Yasal Mirasçıdır?
Yasal mirasçılar, miras bırakanın vasiyetname yapmadığı durumlarda mal varlığını yasal olarak devralan ve mirasta hak sahibi olan kişilerdir. Kanuni mirasçılık düzenlemeleri ile bu kişilerin miras payları belirlenir. Her halükârda kanuni mirasçının yasal saklı payı korunur.
Türk Medeni Kanunu uyarınca kanuni mirasçılar aşağıdaki şekildedir;
Miras bırakan kişinin ‘’altsoyu, anne ve babası, sağ kalan eşi, evlatlık var ise evlatlığı ve devlet’’ şeklinde yasal mirasçılarını sıralayabiliriz.
Derece Sistemi ve Önceliğe Sahip Olanlar
Türk Medeni Kanun uyarınca derece sistemi sebebi ile mal paylaşımına birinci dereceden başlanmaktadır.
Birinci derece mirasçılar yoksa sırasıyla ikinci ve üçüncü derece mirasçılar arasında paylaşım yapılır. Miras bırakanın eşi her dereceyle birlikte belli oranlarda miras hakkına sahiptir. Medeni hukuk sisteminde üç tane zümre kabul edilmiştir.
Birinci derece mirasçılar; Miras bırakanın altsoyudur. Altsoy; miras bırakanın çocukları, torunları ve bunlardan doğanların tamamını kapsamaktadır. Murisin çocukları zümre başı olarak kabul edilir. Çocuklar eşit şekilde mirasçılık hakkına sahiptir. Çocukların miras bırakandan önce ölmüş olması halinde ölen çocuğun miras payı aynı şekilde halefiyet yoluyla kendi mirasçılarına geçer.
İkinci derece mirasçılar; miras bırakanın anne ve babasıdır. Anne ve babanın mirasçı sıfatını alabilmesi için birinci derecede hiç mirasçı kalmamış olması gerekmektedir. Miras bırakanın anne ve babası kendisinden önce ölmüş ise bu durumda altsoyları halefiyet yoluyla mirasçı sıfatını alacaktır.
Üçüncü derece mirasçılar; murisin ölümü üzerine üçüncü derece mirasçılar murisin büyükanne ve büyükbabasıdır. Ancak bunların mirasçı olabilmeleri için birinci derecede ve ikinci derecede mirasçı olmaması, yani miras bırakanın altsoyunun, anne ve babası ile onların altsoyunun miras bırakandan önce ölmüş olması gerekmektedir.
Eşin Mirasçılık Hakkı
Eş herhangi bir derece mirasçısı değildir. Sağ kalan eş hangi derecenin mirasçılık hakkı var ise, o zümreyle birlikte mirasçı olur. Türk Medeni Kanunu mirasçı olan eşin miras payında, dereceler bakımından farklılık gösteren bir düzenleme yapmıştır.
Eş, birinci derece mirasçılar ile birlikte mirasçı olduğunda, mirasta mal paylaşımına esas alınacak terekede miras payı 1/4’dür
Eş, ikinci derecede miras hakkına sahip mirasçılar ile birlikte mirasçı olduğunda, terekenin 1/2’sini miras payı olarak almaktadır.
Eş, üçüncü derece başları ve onların çocukları ile birlikte mirasçı olursa, miras payı terekenin 3/4’ü olacaktır.